نگهداری آب آشامیدنی در مخزن، تنها زمانی ایمن و مطمئن است که مطابق با استانداردهای بهداشتی و فنی معتبر انجام شود. در صورت بی‌توجهی به این اصول، احتمال آلودگی آب، تغییر طعم و رشد میکروارگانیسم‌های مضر افزایش پیدا می‌کند و سلامت مصرف‌کنندگان به خطر می‌افتد. یک مخزن آب استاندارد با استفاده از مواد اولیه‌ی بهداشتی، طراحی آب‌بند و لایه‌های ضد‌جلبک و ضد‌UV، نه‌تنها کیفیت آب را در طولانی‌مدت حفظ می‌کند بلکه آرامش خاطر خانواده را از بابت سلامت آب تضمین می‌نماید. در این مقاله به‌صورت جامع با مهم‌ترین استانداردهای بهداشتی مخازن آب آشامیدنی آشنا می‌شویم تا هنگام خرید، انتخابی آگاهانه و مطمئن داشته باشید.

۱. جنس مواد اولیه (Food Grade)

یکی از اصلی‌ترین شاخص‌های بهداشتی در تولید مخزن آب آشامیدنی، جنس مواد اولیه است. مخزن باید از پلی‌اتیلن خالص و دارای تأییدیه Food Grade ساخته شود؛ به این معنا که در تماس طولانی‌مدت با آب، هیچ‌گونه ترکیب شیمیایی یا مواد مضر وارد آن نمی‌شود. استفاده از مواد اولیه‌ی بهداشتی باعث می‌شود طعم، بو و شفافیت آب در طول زمان حفظ شود و آب برای مصرف آشامیدنی کاملاً سالم و ایمن باقی بماند. به همین دلیل، هنگام خرید مخزن، حتماً به درج عبارت “Food Grade” یا تأییدیه بهداشت روی بدنه یا مشخصات فنی محصول توجه کنید. مخزن باید از پلی‌اتیلن یا موادی تولید شود که دارای تأییدیه Food Grade باشند؛ یعنی در تماس با آب، هیچ‌گونه ترکیب شیمیایی مضر وارد آن نشود. این ویژگی باعث می‌شود آب طعم و بوی نامطبوع نگیرد و برای نوشیدن کاملاً ایمن باقی بماند.

۲. استفاده از مواد آنتی‌یووی (UV Stabilizer)

تابش مستقیم نور خورشید یکی از مهم‌ترین عوامل رشد جلبک و کاهش کیفیت آب در مخازن است. برای جلوگیری از این مشکل، در تولید مخازن استاندارد از مواد آنتی‌یووی (UV Stabilizer) استفاده می‌شود. این مواد با ایجاد لایه‌ای مقاوم در برابر اشعه فرابنفش، از نفوذ نور به داخل مخزن جلوگیری کرده و مانع رشد جلبک‌ها و باکتری‌های نوری می‌شوند.
استاندارد آنتی‌یووی به‌ویژه برای مخازنی که در فضای باز نصب می‌شوند اهمیت بالایی دارد؛ چرا که ضمن حفظ کیفیت آب، از داغ شدن و تغییر رنگ بدنه نیز جلوگیری می‌کند و در نتیجه عمر مفید مخزن را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهد.

۳. طراحی و آب‌بندی مخزن

در طراحی مخازن آب آشامیدنی، آب‌بندی کامل یکی از اصول اساسی بهداشتی است. درب مخزن باید به‌گونه‌ای طراحی شود که کاملاً بسته و غیرقابل نفوذ باشد تا از ورود گردوغبار، حشرات یا هر نوع آلودگی محیطی جلوگیری کند. همچنین، هواکش‌های مخزن باید به فیلتر یا توری استیل ضدزنگ مجهز باشند تا ضمن تهویه مناسب، مانع ورود ذرات و موجودات ریز شوند.
بدنه و اتصالات مخزن نیز باید یکپارچه، بدون ترک، درز یا منفذ باشند تا خطر نشت، نفوذ آلودگی و کاهش کیفیت آب به حداقل برسد. رعایت این استانداردها، پایه‌ی اصلی ایمنی و سلامت آب آشامیدنی در سیستم‌های ذخیره‌سازی محسوب می‌شود.

۴. رنگ و لایه‌بندی

یکی از ویژگی‌های کلیدی در تولید مخازن آب آشامیدنی استاندارد، طراحی چندلایه و انتخاب رنگ مناسب برای هر بخش است. لایه‌ی داخلی معمولاً به رنگ سفید یا آبی روشن ساخته می‌شود تا امکان مشاهده آسان سطح آب و تشخیص آلودگی‌ها وجود داشته باشد. در مقابل، لایه‌های بیرونی به رنگ‌های تیره‌تر طراحی می‌شوند تا نور خورشید را جذب و بازتاب کنترل‌شده‌ای ایجاد کنند؛ این ویژگی مانع از نفوذ مستقیم نور به داخل مخزن شده و از رشد جلبک‌ها و میکروارگانیسم‌ها جلوگیری می‌کند. ترکیب هوشمندانه‌ی این دو رنگ، علاوه بر بهداشت و دوام، به افزایش طول عمر مخزن و حفظ دمای متعادل آب نیز کمک می‌کند.

۵. مقاومت مکانیکی و شیمیایی

یک مخزن آب استاندارد باید در برابر فشار داخلی آب، ضربات مکانیکی و تغییرات دمایی محیط مقاومت بالایی داشته باشد تا در طول زمان دچار ترک، نشتی یا تغییر شکل نشود. استفاده از مواد مقاوم در برابر خوردگی و واکنش‌های شیمیایی، به‌ویژه هنگام تماس با آب یا مواد شوینده، از الزامات تولید مخازن بهداشتی است. علاوه بر جنس بدنه، طراحی مهندسی پایه‌ها و ساختار مخزن نیز اهمیت زیادی دارد؛ زیرا مانع از شکم‌دادگی، تاب‌برداشتگی و تغییر شکل بدنه در اثر فشار یا گرما می‌شود. رعایت این استانداردها تضمین می‌کند که مخزن در شرایط مختلف آب‌وهوایی، عملکردی پایدار و ایمن داشته باشد.

۶. شست‌وشو و نگهداری آسان

یکی از مهم‌ترین الزامات بهداشتی در طراحی مخزن آب آشامیدنی، امکان شست‌وشو و نگهداری آسان است. سطح داخلی مخزن باید کاملاً صاف، صیقلی و بدون درز باشد تا رسوبات یا آلودگی‌ها به‌راحتی از بین بروند. همچنین، دریچه یا دهانه‌ی ورودی مخزن باید به‌اندازه‌ی کافی بزرگ و در دسترس طراحی شود تا امکان تمیزکاری دوره‌ای و بازرسی داخلی به‌سادگی فراهم گردد. این ویژگی باعث می‌شود عملیات شست‌وشوی دوره‌ای (هر شش ماه یک‌بار) بدون نیاز به تجهیزات خاص انجام شود و آب همواره شفاف، بدون بو و کاملاً بهداشتی باقی بماند.

۷. گواهی‌ها و استانداردهای معتبر

یک مخزن آب آشامیدنی زمانی بهداشتی و قابل اطمینان محسوب می‌شود که دارای مجوزها و گواهی‌های رسمی از مراجع معتبر باشد. از مهم‌ترین این استانداردها می‌توان به نشان استاندارد ملی ایران (ISIRI) اشاره کرد که کیفیت ساخت و ایمنی محصول را تضمین می‌کند. همچنین، تأییدیه وزارت بهداشت برای مخازنی که جهت ذخیره‌ی آب آشامیدنی استفاده می‌شوند، الزامی است.
در سطح بین‌المللی نیز وجود استانداردهای سازمان FDA (سازمان غذا و دارو آمریکا) و NSF (بنیاد ملی بهداشت) نشان‌دهنده‌ی استفاده از مواد اولیه‌ی Food Grade و سازگار با سلامت انسان است. رعایت این گواهی‌ها به مصرف‌کنندگان اطمینان می‌دهد که آب ذخیره‌شده در مخزن، پاک، ایمن و کاملاً بهداشتی خواهد بود.